Το ταξίδι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Λακεδαίμονα μέσα από τον Τύπο
12/05/2019
Εισήγηση του Νίκου Ι. Καρμοίρη στo Ε΄ Τοπικό Συνέδριο Λακωνικών Σπουδών στον Μυστρά
Δεν είναι σπάνιο η καταγωγή μεγάλων προσωπικοτήτων να «διεκδικείται» πέραν του ενός τόπου. Κατά κάποιον τρόπο μία τέτοια περίπτωση ήταν και αυτή του Ελευθερίου Βενιζέλου, με τη διαφορά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ότι δεν διεκδίκησε την εντοπιότητα του Κρήτα πολιτικού η Λακεδαίμονα, αλλά η οικογενειακή παράδοση του ιδίου δημιούργησε ή συντήρησε έναν «μύθο» περί ρίζας και καταγωγής της από την εκ Μυστρά ιστορική οικογένεια Κρεββατά.
Ενδιαφέρον εμφανίζουν δημοσιεύματα του Τύπου του 1912, όπως τα παρουσίασε στην έρευνά του ο Ν. Τωμαδάκης, σύμφωνα με τα οποία υπήρξαν αντιδράσεις από τους πολιτικούς του «παλαιοκομματισμού» της εποχής σχετικά με το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι του Βενιζέλου, τον οποίο θεωρούσαν «ξένο». Μαζί με άλλες έγγραφες αποδείξεις του πολιτικού, διόλου απίθανο να ευδοκίμησε τότε και ο «μύθος» της εκ Λακεδαίμονος καταγωγής του, προς υποστήριξη της ελληνικής ιθαγένειάς του.
[…]
Η παρούσα εισήγηση, ωστόσο, δεν έχει σκοπό να ερευνήσει την πιθανή καταγωγή του Έλληνα πολιτικού. Αυτή, όμως, –σε συνδυασμό με την πρόσφατη μελέτη του βιβλίου Από τον Παναγιώτη Κρεββατά στον Ελευθέριο Βενιζέλο– στάθηκε η αφορμή για να μελετηθεί και να παρουσιασθεί το ένα και μοναδικό ταξίδι του Βενιζέλου στη Σπάρτη και στον Μυστρά τον Μάιο του 1929, όπως καταγράφηκε (κυρίως) από τον Τύπο (πρωτίστως εθνικό και δευτερευόντως τοπικό) της εποχής· αλλά και να παρουσιάσει την υποδοχή που προετοίμασαν φορείς της πόλης της Σπάρτης, όπως ο δήμος και ο Εμπορικός Σύλλογος, σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά τους.
Από τις αρχές Μαΐου 1929 ο Βενιζέλος βρισκόταν ήδη σε περιοδεία. Από τις Σπέτσες ταξίδεψε στο Ναύπλιο και από εκεί περιόδευσε στην Πελοπόννησο, καταλήγοντας σε Σπάρτη και Μυστρά. Πρώτη αναφορά στην επίσκεψή του εντοπίζεται στις 4 Μαΐου στην εφημερίδα Πατρίς, η οποία με κάποια επιφυλακτικότητα έγραφε:
«Ὁ κ. Πρωθυπουργὸς θὰ μεταβῇ τὴν προσεχῆ Τρίτην εἰς τὴν Πελοπόννησον, ὅπως ἐπισκεφθῇ τὰς Βυζαντινὰς ἀρχαιότητας τοῦ Μιστρᾶ. Θὰ διέλθη καὶ ἐκ Σπάρτης, ὅπου πιθανῶς θὰ ἐπικοινωνήσῃ μετὰ τοῦ λαοῦ. Κατὰ πᾶσαν πιθανότητα ὁ κ. Βενιζέλος θὰ μεταβῇ κατ’ εὐθεῖαν εἰς Μιστράν, μέσῳ Ναυπλίου καὶ Τριπόλεως. Δὲν ἀποκλείεται ἐν τούτοις νὰ ἔλθῃ τὴν Δευτέραν ἐκ Σπετσῶν εἰς Ἀθήνας».
Διαβάστε ολόκληρη την εισήγηση εδώ:
Ενδιαφέρον εμφανίζουν δημοσιεύματα του Τύπου του 1912, όπως τα παρουσίασε στην έρευνά του ο Ν. Τωμαδάκης, σύμφωνα με τα οποία υπήρξαν αντιδράσεις από τους πολιτικούς του «παλαιοκομματισμού» της εποχής σχετικά με το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι του Βενιζέλου, τον οποίο θεωρούσαν «ξένο». Μαζί με άλλες έγγραφες αποδείξεις του πολιτικού, διόλου απίθανο να ευδοκίμησε τότε και ο «μύθος» της εκ Λακεδαίμονος καταγωγής του, προς υποστήριξη της ελληνικής ιθαγένειάς του.
[…]
Η παρούσα εισήγηση, ωστόσο, δεν έχει σκοπό να ερευνήσει την πιθανή καταγωγή του Έλληνα πολιτικού. Αυτή, όμως, –σε συνδυασμό με την πρόσφατη μελέτη του βιβλίου Από τον Παναγιώτη Κρεββατά στον Ελευθέριο Βενιζέλο– στάθηκε η αφορμή για να μελετηθεί και να παρουσιασθεί το ένα και μοναδικό ταξίδι του Βενιζέλου στη Σπάρτη και στον Μυστρά τον Μάιο του 1929, όπως καταγράφηκε (κυρίως) από τον Τύπο (πρωτίστως εθνικό και δευτερευόντως τοπικό) της εποχής· αλλά και να παρουσιάσει την υποδοχή που προετοίμασαν φορείς της πόλης της Σπάρτης, όπως ο δήμος και ο Εμπορικός Σύλλογος, σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά τους.
Από τις αρχές Μαΐου 1929 ο Βενιζέλος βρισκόταν ήδη σε περιοδεία. Από τις Σπέτσες ταξίδεψε στο Ναύπλιο και από εκεί περιόδευσε στην Πελοπόννησο, καταλήγοντας σε Σπάρτη και Μυστρά. Πρώτη αναφορά στην επίσκεψή του εντοπίζεται στις 4 Μαΐου στην εφημερίδα Πατρίς, η οποία με κάποια επιφυλακτικότητα έγραφε:
«Ὁ κ. Πρωθυπουργὸς θὰ μεταβῇ τὴν προσεχῆ Τρίτην εἰς τὴν Πελοπόννησον, ὅπως ἐπισκεφθῇ τὰς Βυζαντινὰς ἀρχαιότητας τοῦ Μιστρᾶ. Θὰ διέλθη καὶ ἐκ Σπάρτης, ὅπου πιθανῶς θὰ ἐπικοινωνήσῃ μετὰ τοῦ λαοῦ. Κατὰ πᾶσαν πιθανότητα ὁ κ. Βενιζέλος θὰ μεταβῇ κατ’ εὐθεῖαν εἰς Μιστράν, μέσῳ Ναυπλίου καὶ Τριπόλεως. Δὲν ἀποκλείεται ἐν τούτοις νὰ ἔλθῃ τὴν Δευτέραν ἐκ Σπετσῶν εἰς Ἀθήνας».
Διαβάστε ολόκληρη την εισήγηση εδώ:
.png?h=ef10e8e328a7d3070a69d69b21f0f9d8){kind=spacer}
